Wednesday, November 16, 2005

Ông Nguyễn Bá Nghi ( 1807- 1870)

Khoa Tân mão 1831 (Minh Mạng năm thú 12)
Trường Thừa Thiên lấy đỗ cử nhân 12 người, trong đó có 1 người Quảng Ngãi: Nguyễn Bá Nghi (xếp thứ 10).
Ngay năm sau – Nhâm Thìn 1832 – Nguyễn Bá Nghi đỗ tiếp phó bảng, là người đỗ phó bảng đầu tiên của Quảng Ngãi.
------------------------------------------------------------------------------------------

Ông Nguyễn Bá Nghi, quán làng Lạc phố , Mộ hoa ( Mộ đức).
Có nhiều tài liệu chép tên ông là Nguyễn Hữu Nghi. Con cháu của ông ngoài Bắc lấy lại họ Nguyễn Hữu ...(như ông Nguyễn Hữu Chì ( Trì ?) một thời là Đổng lý bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Vũ văn Mẫu...)
Ông cũng thi cử nhân tại trường Thừa thiên, năm 1831. Năm sau thi hội, trúng Phó bảng, 1832.

Hai mươi năm sau, sau Ông Nguyễn Bá Nghi đậu đạt(1832-1852) tại Bình Định mới có trường thi

Sau ông Trương Đăng Quế , những Năm mươi Ba năm ( 1819 - 1852)

Khoa Nhâm Tý 1852 (Tự Đức năm thứ 5):
Khoa này trường Bình Định bắt đầu mở cho 4 tỉnh Quảng Ngãi, Bình Định,Phú Yên,Khánh Hòa (Ngãi, Định, Phú vốn thi ở trường Thừa Thiên, Khánh vốn thi ở trường Gia Định).
--------------

Ông Nguyễn bá Nghi nhỏ hơn Ông Trương Đăng Quế 14 tuổi. Và lấy vợ người họ Trương . Bà là em con nhà thúc với ông Quế chứ không phải là em ruột (?).

Giữa hai nhà Trương đăng ...và Nguyễn hữu ...có lẽ đã có mối quan hệ từ đời trước: đời Tây sơn (1773-1801), hay những đời trước nữa cũng nên.

Họ Nguyễn Hữu ...có mặt ở nhiều nơi khác ở Tư nghĩa, Bình sơn trước khi về định cư tại làng Long phụng , Lạc phố - Mộ đức .
Họ có thể 'có thế lực' vào thời các Chúa Nguyễn vào Nam hà ( 1558 -1570- 1600)- Nguyễn hữu Tiến , Nguyễn Hữu Dật) ... trước cả nhà họ Trương Mỹ khê.
...
=====================
Ông Nguyễn Bá Nghi mất năm 1870.
Thế mà trong Gia phả nhà ông Nguyễn Hy - con trai ông Cần chánh Nguyễn Thân - bảo ,đại ý:
-- ...(tiên công) trên đường đem quân Sơn phòng tiến vào Bình định dẹp đám quân Văn thân Cần vương ( sau 1886) ..., có mang theo ông Thượng Năng an ( ? ), Nguyễn Bá Nghi ...(?)
Người ta thường gọi ông là Ông Thượng Lạc phố.Là để phân biệt với ông Thượng Năng an , Nguyễn Trọng Hợp ( Hiệp ).

Ông Nguyễn Trọng Hiệp, trước có tên là Nguyễn Trọng Biện... hay Nguyễn trọng Tuyên.
Khoa Mậu ngọ 1858 (Tự Đức năm thứ 11)
Trường Bình Định lấy đỗ 13 cử nhân, trong đó Quảng Ngãi có 6 người và lần thứ ba liên tiếp Quảng Ngãi có á nguyên: Phạm Thúc (xếp thứ 2), Nguyễn Trọng Biện (xếp thứ 3), Phạm Đăng Dương (xếp thứ 8), Lê Bá Ngọc (xếp thứ 10), Phan Đình Ngạn (xếp thứ 11), Đặng Văn Giai (xếp thứ 12).
-------------
Ông Nguyễn Trọng Hiệp sinh năm 1834 , đậu cử nhân 1858 vào lúc ông Cần Nguyễn Thân mới lên năm ( 1853-1858).
Năm 1865,đỗ Tiến sĩ và từng làm Thượng Thư, Tổng đốc , Khâm sai Bắc kỳ...Phụ chánh Đại thần ...Khâm sai chánh sứ đi Pháp 1895...
Về hưu 1896.

Ông là người được các ông qua đồng triều kính phục . Trừ mỗi ông Nguyễn Thân ...
Có lẽ vì vậy mà con cháu cụ Thựợng Năng an Nguyễn Trọng Hiệp ,và Nguyễn Bá Nghi ...cư trú tại quê hương Quảng ngãi không còn có cơ may để tiến thân ...như con cháu của họ ở ngòai Bắc từ sau 1886 ...








0 Comments:

Post a Comment

<< Home